Thursday, July 19, 2007

Βάζοντας το χάος σε τάξη...

Άραγε πόσες εργασίες δημοσιεύονται μέσα σε ένα μήνα; Η αλήθεια είναι πως δεν ξέρω τον αριθμό. Για ένα όμως μπορώ να είμαι σίγουρος: πως ο αριθμός είναι μεγάλος. Ας ρίξουμε μια ματιά σε ένα από τους μεγαλύτερους εκδοτικούς οίκους επιστημονικών περιοδικών και συγγραμμάτων, την Αμερικανική Ένωση Γεωφυσικής (American Geophysical Union - AGU).

Με μια επίσκεψη στο www.agu.org μπορούμε να πληροφορηθούμε για τις εκδόσεις της ένωσης, απλά επιλέγοντας το PUBLICATIONS στα αριστερά της σελίδας. Αφήνοντας στην άκρη τις εκδόσεις βιβλίων, βλέπουμε πως η ένωση διαχειρίζεται 13 επιστημονικά περιοδικά, ένα εκ των οποίων (Journal of Geophysical Research) έχει 7 υποκατηγορίες - κάθε μια για διαφορετικό κλάδο της γεωφυσικής. Ενδεικτικά, επιλέγουμε το Geophysical Research Letters (GRL).

To GRL είναι ένα περιοδικό που δημοσιεύει σύντομες ερευνητικές εργασίες (letters / 4-5 σελίδες) το περιεχόμενο των οποίων καλύπτει θέματα γεωφυσικής. Η δημοσίευση στο GRL απαιτεί τη σύμφωνη γνώμη δύο κριτών (referees) και του συντάκτη (editor), αν και συνήθως η απόφαση το συντάκτη εξαρτάται από τα σχόλια που θα κάνουν οι δύο κριτές.

Στη διεύθυνση http://www.agu.org/pubs/current/gl/ μπορούμε να δούμε τις εργασίες που έχουν δημοσιευτεί από 1/7/2007 μέχρι και σήμερα, 19/7/2007. Πριν καλά καλά τελειώσει ο μήνας, το GRL έχει αναρτήσει περίπου 80 εργασίες. Και το GRL μόλις ένα από τα εκατοντάδες επιστημονικά περιοδικά...! Αρκετά ακόμα μπορείτε να βρείτε ενδεικτικά εδώ και εδώ...

Από τη λίστα με τις εργασίες μπορείτε να ρίξουμε μόνο μια ματιά στους τίτλους και στις περιλήψεις (abstract) των εργασιών. Η πρόσβασή στο πλήρες περιεχόμενο της εργασίας απαιτεί την πληρωμή συνδρομής στο περιοδικό ή την αγορά του εκάστοτε letter. Υπάρχουν βέβαια και πιο οικονομικές λύσεις για την απόκτησή τους, όπως πχ. η επίσκεψή σε μια επιστημονική δημόσια βιβλιοθήκη, ή ακόμα και η επικοινωνία με κάποιον από τους συγγραφείς της εργασίας. Φυσικά η καταβολή χρημάτων δεν είναι απαραίτητη για κάθε περιοδικό: υπάρχουν δεκάδες περιοδικά, διαθέσιμα δωρεάν μέσω του διαδικτύου (πχ. Directory of Open Access Journals, Wikipedia: Open Access).

Ανεξάρτητα πάντως από το πλήρες περιεχόμενο των εργασιών, το πλήθος τους, οι ασυνήθιστοι και "εξωπραγματικοί" (για τον μη ειδικό) τίτλοι τους είναι ήδη αρκετά στοιχεία για να προκαλέσουν το θαυμασμό, την απορία και την περιέργεια, τουλάχιστον σε μένα - ελπίζω το ίδιο και σε εσάς. Είναι επίσης υπεραρκετά για να διαπιστώσουμε το μέγεθος της επιστημονικής ειδίκευσης το οποίο έχουμε επιτύχει σήμερα, αλλά και το επίπεδο επιστημονικής προόδου που λαμβάνει χώρα καθημερινά Απλά διαβάστε μερικούς τίτλους και θα καταλάβετε τι εννοώ...

Φυσικά δημιουργείται η εύλογη απορία: πώς ένας τόσο μεγάλος όγκος πληροφοριών μπορεί να γίνει χρήσιμος για την επιστημονική κοινότητα; Πως μπορεί ένας επιστήμονας να παρακολουθήσει την ταχύτατη εξέλιξη των ιδεών και των ανακαλύψεων, έστω στο δικό του κλάδο μόνο;

Η απάντηση σε αυτό σίγουρα δεν είναι εύκολη... Είναι σίγουρο όμως πως σε αυτό συνεισφέρουν σε σημαντικό βαθμό οι online βάσεις δεδομένων, μερικές από τις οποίες αναφέρονται σε λίστα συνδέσμων του παρόντος blog, η διεξαγωγή συνεδρίων (διεθνών ή μη), ενώ φυσικά η δυνατότητες που προσφέρει σήμερα η διαδικτυακή τεχνολογία, κάθε άλλο παρά αμελητέα συνεισφορά έχουν. Γι' αυτά θα αναφερθούμε πιο λεπτομερώς ίσως κάποια άλλη φορά... Προς το παρών μπορείτε απλά να χαζέψτε μερικούς από τους τίτλους των πρόσφατων ιδεών και ανακαλύψεων που δημοσιεύονται στο GRL (ή σε οποιοδήποτε άλλο επιστημονικό περιοδικό θέλετε) και να αναρωτηθείτε για πόσες από αυτές τις ανακαλύψεις ακούσατε κάτι από τα ΜΜΕ;

3 comments:

ggk said...

Καλησπέρα κ. Επιστήμονα :)
Όσο περνάει ο καιρός η επιστημονική ενημέρωση γίνεται όλο και πιο εύκολη. Σωστά αναφέρεις τις επιστημονικές βάσεις δεδομένων οι οποίες μάλιστα τελευταία προσθέτουν RSS Feeds στις αναζητήσεις. Π.χ εσύ κάνεις αναζήτηση με τον όρο "Πλανήτες", η βάση σου δίνει το RSS Feed της συγκεκριμένης αναζήτησης, το περνάς στον Reader σου και κάθε φορά που μπαίνει άρθρο με αυτό το θέμα ενημερώνεσαι για αυτό από τον Reader.

Ηλίας said...

Καλησπέρα ggk :-)

Βλέπω έκανες ποδάρικο στο blog μου.
Όσα γράφεις ειναι σωστ και με μια επίσκεψη που έκανά στο ιστολόγιο σου, κατάλαβα πως σε αυτό το θέμα είσαι ειδική... Για θέματα αρχειοθέτησης, RSS κλπ δεν έχω παρά εμπειρικές γνώσεις, που έχω αποκτήσει μέσω τις δουλειάς μου. Ελπίζω με τον καιρό να μάθω περισσότερα για να μπορέσω να τα χρησιμοποιήσω και για την προβολή του blog αλλά και για τη δουλειά μου :-)

Aλήθεια εσύ πως έμαθες για το blog μου; Δεν έχω φροντίσει να το διαφημίσω ακόμα και δεν περίμενα να δώ κάποια σχόλια

ggk said...

Γειά σου και πάλι Ηλία και καλή αρχή! Το blog σου το βρήκα αναζητώντας τον όρο "βιβλιοθήκη" (ή "βιβλιοθήκες") στο www.technorati.com
Κάνω καμία αναζήτηση μία στο τόσο να δω τι αναφέρεται γενικά στο internet για τις βιβλιοθήκες. :)